|
สื่อสังคมปลุกกระแสคนไทย สวมใส่'ชุดไทยพระราชนิยม'
'หนุน' ซอฟต์ เพาเวอร์ ไทย ก้าวไกลสู่สากล
อ. กฤติกา นพรัตน์
สื่อสังคม Social Media ทั่วโลก นำเสนอข่าวใหญ่ ข่าวสำคัญ นั่นคือ ข่าวจากสำนักพระราชวัง เผยแพร่ประกาศ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง สวรรคต
ประกาศสำนักพระราชวัง ลงวันที่ 24 ต.ค. 2568 ระบุว่า ตามที่คณะแพทย์ผู้ถวายการรักษา สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้ขอพระราชทานกราบบังคมทูลเชิญ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินไปประทับที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ตั้งแต่วันที่ 7 กันยายน พุทธศักราช 2562 เพื่อติดตามพระอาการทางระบบต่าง ๆ ความทราบทั่วกันแล้วนั้น ในช่วงที่ประทับที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระประชวรหลายครั้ง และคณะแพทย์ตรวจพบความผิดปกติทางระบบต่าง ๆ ทำให้คณะแพทย์ต้องถวายการรักษาอย่างต่อเนื่อง
ตั้งแต่วันที่ 17 ตุลาคม พุทธศักราช 2568 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระประชวรจากภาวะติดเชื้อในกระแสพระโลหิต แม้ว่าคณะแพทย์จะถวายการรักษาอย่างสุดความสามารถแล้ว แต่พระอาการทรุดหนักลงตามลำดับถึงวันศุกร์ ที่ 24 ตุลาคม พุทธศักราช 2568 เวลา 21 นาฬิกา 21 นาที เสด็จสวรรคต ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ด้วยพระอาการสงบ สิริพระชนมพรรษาปีที่ 93
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้สำนักพระราชวัง จัดการพระศพ ถวายพระเกียรติยศสูงสุดตามราชประเพณี ประดิษฐานพระศพ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พระบรมวงศานุวงศ์ และข้าทูลละอองธุลีพระบาทในราชสำนักไว้ทุกข์ถวาย มีกำหนด 1 ปี ตั้งแต่วันสวรรคตเป็นต้นไป
หลังจากประกาศสำนักราชวังเผยแพร่สู่สาธารณะ บรรดาสื่อดั้งเดิม สื่อออนไลน์ และสื่อสังคม ในประเทศไทยและทั่วโลก ได้พร้อมใจกันนำเสนอข่าวสำคัญนี้ทันที ทั้งใน Facebook, Instagram,Youtue,X,Tik Tok, Line, Threads เป็นต้น
ทฤษฎี Gatekeeper คือ แนวคิดผู้ทำหน้าที่ "คัดกรอง" และ "เลือก" ข้อมูลที่จะเผยแพร่สู่สาธารณะ โดยผู้ที่ทำหน้าที่นี้ เช่น นักข่าว บรรณาธิการ หรือแม้แต่แพลตฟอร์มสื่อต่างๆ จะเป็นด่านแรกในการตัดสินใจว่าข่าวสารใดควรถูกนำเสนอหรือไม่ ทฤษฎีนี้มีต้นกำเนิดจากนักจิตวิทยาสังคมชื่อ Kurt Lewin และเดิมทีเน้นการสื่อสารมวลชน แต่ปัจจุบันได้ขยายขอบเขตไปถึงการสื่อสารบนอินเทอร์เน็ตและสื่อสังคมด้วย
พฤติกรรมการแบ่งปันความรู้ (Knowledge Sharing Behavior)หมายถึง การแบ่งปันความรู้ ที่บุคคลหนึ่งมีจากประสบการณ์ที่บุคคลนั้นได้สะสมมาหรือความรู้ที่บุคคลนั้นๆ ได้รับการถ่ายทอดมา จากผู้อื่นนำข้อมูลหรือทัศนคติที่มีส่งต่อไปให้แก่ผู้ที่ไม่เคยได้รับรู้ข้อมูลดังกล่าว (Oliveira, Curado & Nodari, 2015)
นอกจากนี้กระแสพระราชประวัติ พระราชกรณีกิจ ได้นำเสนอผ่านสื่อสังคม Social Media มากมาย โดยเฉพาะความเป็นมาของชุดไทยพระราชนิยม และสิ่งแวดล้อมที่สืบสานต่อมาจวบจนปัจจุบัน
ต้นกำเนิดชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ ถือกำเนิดมาเมื่อปี พ.ศ. 2503 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จฯ เยือนสหรัฐอเมริกาและยุโรปพร้อมกับพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จึงได้มีพระราชเสาวนีย์ให้ผู้เชี่ยวชาญออกแบบ และมีพระราชวินิจฉัยเห็นชอบ จนได้ชุดไทยทั้งหมด 8 แบบ ซึ่งรู้จักกันในเวลาต่อมาว่า "ชุดไทยพระราชนิยม" และกลายเป็นต้นแบบชุดประจำชาติของสตรีไทยในปัจจุบัน
แรงบันดาลใจ: ทรงเห็นว่าสตรีไทยยังไม่มีรูปแบบเครื่องแต่งกายที่เป็นแบบแผนชัดเจน จึงมีพระราชดำริให้ศึกษาและสร้างสรรค์รูปแบบเครื่องแต่งกายที่แสดงถึงเอกลักษณ์ของชาติ จุดประสงค์: เพื่อให้สตรีไทยมีเครื่องแต่งกายที่เป็นสากล เหมาะสมกับกาลสมัย และยังคงความสง่างามแบบไทยไว้ นอกจากนี้ยังเป็นการสนับสนุนผ้าไทยและงานหัตถกรรมพื้นบ้านอีกด้วย
ชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ ที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้มีพระราชดำริและนำผ้าไทย มาให้ดีไซน์เนอร์ ดีไซน์ผ้าพื้นเมืองในแต่ละจังหวัด ต่อยอดเป็นชุดไทยพระราชนิยม ที่เป็นเอกลักษณ์ ล้ำค่า อมตะ ของชาวไทย เวลาเสด็จประพาสต่างประเทศ และพระราชพิธีสำคัญต่างๆ ทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศเช่นกัน
สำหรับชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ นั้น ได้แก่ ชุดไทยเรือนต้น ไทยจิตรลดา ไทยอมรินทร์ ไทยดุสิต ไทยบรมพิมาน ไทยจักรี ไทยศิวาลัย และไทยจักรพรรดิ ซึ่งสวยงามและเลอค่าตลอดกาลเวลา
1. ชุดไทยเรือนต้น ตั้งตามชื่อพระตำหนักเรือนต้น ในพระราชวังดุสิต เป็นชุดไทยแบบลำลอง ใช้ในโอกาสไม่เป็นทางการ ตัดเย็บด้วยผ้าฝ้ายหรือผ้าไหม ลักษณะเป็นผ้านุ่งป้ายยาวจรดข้อเท้า ผ้าลายตามขวางหรือตามยาวก็ได้ เสื้อเป็นคอกลมตื้น ใช้ผ้าสีตามริ้วหรือเชิง จะเป็นสีเดียวกับซิ่น หรือสีตัดกันก็ได้ แขนสามส่วน ติดกระดุมหน้าห้าเม็ด ใช้เครื่องประดับน้อยชิ้น
2. ชุดไทยจิตรลดา ตั้งตามชื่อพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เป็นชุดที่ใช้ในเวลากลางวัน ลักษณะทั่วไปคล้ายกับชุดไทยเรือนต้น ต่างกันตรงคอเสื้อที่มีขอบตั้ง แขนยาวจรดข้อมือ ผ้านุ่งป้ายเป็นผ้าไหมยกดอกมีเชิงหรือยกดอกทั้งตัว ใช้เครื่องประดับตามควร
3. ชุดไทยอมรินทร์ ตั้งตามชื่อพระที่นั่งอมรินทร์วินิจฉัยมไหยสูรยพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง ใช้ในงานพระราชพิธีและงานพิธีกลางคืน มีลักษณะเหมือนชุดไทยจิตรลดา แต่ตัดเย็บด้วยผ้ายกไหมที่มีทองแกมหรือยกทองทั้งตัว ความสวยงามอยู่ที่เนื้อผ้าและเครื่องประดับ
4. ชุดไทยดุสิต ตั้งตามชื่อพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง ใช้ในงานพิธีเต็มยศกลางคืน ตัดเย็บด้วยผ้ายกไหมหรือยกทอง ผ้านุ่งจีบ เสื้อคอกว้าง ไม่มีแขน ปักด้วยดิ้นเงินดิ้นทองหรือลูกปัด
5. ชุดไทยบรมพิมาน ตั้งตามชื่อพระที่นั่งบรมพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง ใช้ในงานพระราชพิธีและงานพิธีกลางคืน เสื้อแขนยาวคอกลมมีชอบตั้ง ตัวเสื้อและผ้านุ่งติดกันเป็นชุดเดียว ตัดเย็บด้วยผ้าไหมที่มีทองแกมหรือยกทองทั้งตัวก็ได้ นุ่งจีบแล้วใช้เข็มขัดไทยคาด
6. ชุดไทยจักรี ตั้งตามชื่อพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง ใช้ในงานพิธีกลางคืน ท่อนบนเปิดไหล่หนึ่งด้าน เป็นสไบปักหรือไม่ปักก็ได้ตัดเย็บติดกับท่อนล่าง ซึ่งเป็นผ้านุ่งจีบ เป็นผ้าไหมยกทองทั้งตัวหรือยกเฉพาะเชิงก็ได้
7. ชุดไทยศิวาลัย ตั้งตามชื่อพระที่นั่งศิวาลัยมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง ใช้ในงานพระราชพิธีทั้งเวลากลางวันและกลางคืน เป็นชุดแบบเดียวกับชุดไทยบรมพิมานแต่ห่มสะพักทับอีกชั้นหนึ่ง
8. ชุดไทยจักรพรรดิ ตั้งตามชื่อพระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง ใช้ในงานพิธีเต็มยศกลางคืน ท่อนบนห่มผ้าสองชั้น ชั้นในมักเป็นสไบจีบ และห่มสะพักทับ ผ้านุ่งยกทอง จีบแบบเดียวกับชุดไทยจักรี คาดเข็มชัดและใส่เครื่องประดับเข้าชุดกัน
ชุดไทยจึงเป็นเครื่องแต่งกายประจำชาติที่มีความสวยงาม สะท้อนเอกลักษณ์เฉพาะตัว แตกต่างจากชาติอื่น ทั้งในด้านการออกแบบ การตัดเย็บที่มีความประณีตงดงาม พร้อมด้วยลวดลายบนผืนผ้าที่รังสรรค์จากฝีมือช่างไทยอันวิจิตรทรงคุณค่า
นายพิพัฒน์ บรรณาธิการ ข่าวหุ้นออนไลน์ กล่าวว่า การที่สื่อนำเสนอข่าวเรื่อง ชุดไทยพระราชนิยมนั้น เป็นเรื่องที่ดี ชุดไทยเป็นเอกลักษณ์ของคนไทย เหมือนอย่างญี่ปุ่น จีน ซึ่งมีชุดประจำชาติ
นอกจากนี้สื่อสังคม ได้นำเสนอเกี่ยวกับสมเด็จพระพันปีหลวง ทรงดำเนินพระราชกรณียกิจด้านสิ่งแวดล้อมหลายโครงการ เช่น "โครงการป่ารักน้ำ" เพื่อฟื้นฟูผืนป่าต้นน้ำ และ "โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่" เพื่อส่งเสริมการอยู่ร่วมกับป่าอย่างยั่งยืน นอกจากนี้ยังทรงให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เช่น โครงการอนุรักษ์เต่าทะเล และโครงการสร้างปะการังเทียม รวมถึงโครงการพัฒนาการเกษตรที่ยั่งยืนและส่งเสริมอาชีพให้ราษฎร
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โปรดธรรมชาติยิ่งนัก พระองค์เข้าพระทัยดีว่าป่าไม้ ต้นน้ำลำธารมีความสำคัญต่อชีวิตคนอย่างไรบ้าง จะทรงสอนข้าราชบริพารเสมอให้ช่วยรักษาป่า ระหว่างที่เสด็จแปรพระราชฐานไปประทับแรม ณ พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ จังหวัดเชียงใหม่นั้น หากทรงว่างพระราชกิจ ตกบ่ายๆ จะทรงพระราชดำเนินไปตามทางเท้าขึ้นเขาเข้าป่าไปเสมอ ถ้าทรงพบว่ามีคนทิ้งก้นบุหรี่ลงบนกองใบไม้แห้ง และไฟกำลังคุขึ้น จะทรงตำหนิและรับสั่งกับข้าราชบริพารว่าไม่ควรทิ้งเชื้อไฟลงในป่า เพราะใบไม้แห้งเป็นเชื้อไฟอย่างดี หากเกิดไฟไหม้ ไฟจะลุกลามไปอย่างรวดเร็วทำให้ดับยาก และจะก่อให้เกิดความเสียหายขึ้นได้อย่างมากมาย สัตว์ป่าจะแตกตื่นและอาจจะตายในกองไฟได้
ทุกครั้งที่ทรงพระดำเนินไปพบว่าไฟกำลังลุกอยู่ ณ จุดไหน จะทรงหยุดขบวนและมีพระราชเสาวนีย์ให้คนในขบวนไปดับไฟเสีย หากลุกลามเกินกำลังที่จะดับกันเองได้ ก็มีพระราชเสาวนีย์ให้แจ้งไปยังเจ้าหน้าที่ป่าไม้ให้มาดำเนินการ นอกจากนี้พระองค์ยังทรงมุ่งมั่นที่จะอบรมชาวบ้านให้ช่วยกันรักษาป่า เช่น สมุดภาพที่โปรดเกล้าฯ ให้ทำขึ้นพระราชทานศาลารวมใจเมื่อเกือบยี่สิบปีมาแล้ว ก็ได้ทรงสอดแทรกเรื่องรักษาป่าและต้นน้ำลำธารไว้ด้วย
เมื่อได้ทรงพบว่าป่าไม้ถูกทำลายจนเหลือน้อยลงทุกที สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง จึงทรงริเริ่มโครงการป่ารักน้ำขึ้นเป็นครั้งแรกที่จังหวัดสกลนคร เมื่อพุทธศักราช ๒๕๒๕ โปรดเกล้าฯ ให้หาที่ดินที่รกร้างว่างเปล่า หรือป่าที่เสื่อมโทรมแล้วเพื่อนำต้นไม้ไปปลูก และให้ชาวบ้านช่วยกันดูแล ทรงนำความขึ้นกราบบังคมทูลปรึกษาพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรในเรื่องต้นไม้ที่จะนำไปปลูก โปรดให้ปลูกต้นไม้หลายจำพวกด้วยกัน คือไม้โตเร็ว เช่น กระถินยักษ์ ยูคาลิปตัส เพื่อให้ช่วยเป็นร่มเงาแก่ไม้เศรษฐกิจ เช่น ไม้สัก ไม้แดง ไม้เต็งรัง เป็นต้น นอกจากนี้ก็มีไม้ใช้สอย เช่น ไม้ไผ่ แคบ้าน กระถิน ไม้เหล่านี้ปลูกสับหว่างกันไป เมื่อไม้เศรษฐกิจเติบโตแข็งแรง ก็อนุญาตให้ชาวบ้านตัดไม้โตเร็วและไม้ใช้สอยออกไปใช้ได้
สวนสัตว์ป่านั้น ทรงพระราชดำริที่จะอนุรักษ์ไว้ไม้ให้สูญพันธุ์มานานแล้ว ก่อนที่จะตื่นตัวเรื่องอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเช่นปัจจุบันนี้ เวลาเสด็จฯ ไปต่างจังหวัด มักมีชาวบ้านนำสัตว์ป่ามาถวาย เช่น นกเหงือก ไก่ฟ้า กระจง เป็นต้น จะโปรดเกล้าฯ ให้ส่งไปเลี้ยงไว้เพื่อขยายพันธุ์ เมื่อมีจำนวนมากแล้ว ก็ให้นำไปปล่อยคืนสู่ป่า
งานด้านอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ที่ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงริเริ่มมาเกือบ 20 ปีแล้ว แต่ยังไม่ใคร่มีผู้ทราบกันนัก คือ งานอนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล เนื่องจากทรงเห็นว่าคนไทยนิยมรับประทานไข่เต่า หรือที่เรียกกันว่า ไข่จะละเม็ด กันมาก ทรงเกรงว่าเต่าทะเลจะสูญพันธุ์ จึงโปรดเกล้าฯ ให้หาซื้อที่เพื่อเพาะเลี้ยงขยายพันธุ์เต่าทะเล ซึ่งเมื่อ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ได้ทราบถึงพระราชประสงค์ ก็ได้น้อมเกล้าฯ ถวายเกาะมันใน ในเขตจังหวัดระยอง ให้เป็นที่ทรงเพาะเลี้ยงเต่าทะเลตามพระราชดำริ โปรดเกล้าฯ ให้พลเรือเอกนิรันดร์ ศิรินาวิน สมุหราชองครักษ์ในสมัยนั้นเป็นผู้ดำเนินการโครงการ และพลเรือเอกนิรันดร์ได้ขอความร่วมมือจากกรมประมง โครงการสมเด็จฯ อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล จึงได้กำเนิดขึ้นและอยู่ในความดูแลของกรมประมงตลอดมา สามารถเพาะพันธุ์เต่าทะเลได้เป็นจำนวนมาก เมื่อเต่าโตและแข็งแรงพอที่จะหาอาหารกินเองได้แล้ว ก็นำไปปล่อยลงในทะเล อาจจะเป็นไปได้ว่าที่เต่าทะเลในน่านน้ำไทยยังคงมีอยู่จนทุกวันนี้ ก็เพราะความมีสายพระเนตรกว้างไกลของ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ของเรานั้นเอง
สังเกตได้ว่าข้อมูลข่าวสาร ภาพประกอบ ที่นำเสนอในสื่อสังคมนั้น บางสื่อไม่ได้อ้างอิงที่มาข้อมูล ทำให้ไร้จรรยาบรรณในอาชีพ จรรยาบรรณวิชาชีพสื่อสังคม คือ หลักการและข้อกำหนดที่ผู้ประกอบวิชาชีพสื่อต้องยึดถือในการปฏิบัติงานบนแพลตฟอร์มสังคมออนไลน์ เพื่อให้เกิดความรับผิดชอบและคำนึงถึงผลกระทบต่อสังคม ครอบคลุมประเด็นหลักคือ การเสนอข้อมูลที่ถูกต้อง รอบด้าน และเป็นกลาง การเคารพสิทธิส่วนบุคคล การหลีกเลี่ยงการสร้างความขัดแย้ง การระมัดระวังเรื่องลิขสิทธิ์และกฎหมาย และการรับผิดชอบต่อความผิดพลาดที่เกิดขึ้น
ทฤษฎีความรับผิดชอบต่อสังคม(Social Responsibility Theory) สื่อมวลชนต้องมีความรับผิดชอบต่อสังคม ไม่ว่าจะเป็นสื่อหนังสือพิมพ์ หนังสือพิมพ์ออนไลน์ นิตยสารออนไลน์ สื่อสังคมออนไลน์ สื่อดิจิทัลเจ้าของสื่อและนักสื่อสารมวลชนทุกประเภท ต้องแสดงความรับผิดชอบต่อสังคม และมีจรรยาบรรณ(ethics codes) ต่อผู้รับสาร ผู้ชม ผู้ใช้สื่อ
แม้ว่าข้อมูลข่าวสาร ประเด็นเรื่องราวจะสร้างประโยชน์ต่อผู้รับสาร แต่สื่อก็ต้องตระหนักถึงข้อมูลที่ถูกต้อง ชัดเจน และมีจริยธรรมในวิชาชีพสื่อสังคมอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง :
https://www.royaloffice.th/25/10/2025/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%87-24-10-2568/
Facebook Queen Sirikit Museum of Textiles, ชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ, สืบค้นเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2568, https://www.facebook.com/qsmtthailand/posts/pfbid0QAMXzxospMYozzi2xoEVRVPCBgAdevaWzaGSemvWJgKymmqwtJXyvAS2Uqq1BxXEl
Facebook Queen Sirikit Museum of Textiles, ชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ, สืบค้นเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2568, https://www.facebook.com/photofbid=1190632169774879&set=a.644243874413714
สำนักประชาสัมพันธ์อุบลราชธานี, ชุดไทย : จากราชสำนักสู่ราชนิยม, สืบค้นเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2568, https://qr.senate.go.th/sh/f/?k=3UM17
Facebook Queen Sirikit Museum of Textiles สืบค้นเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2568
Facebook HRH Princess Sirivannavari Nariratana Rajakanya สืบค้นเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2568, https://qr.senate.go.th/sh/f/?k=7IXRQ
https://www.chobmai.com/article/177/เครื่องแต่งกายชุดพระราชนิยม ชุดไทย ชุดไทยพระราชทาน ชุดไทยประจำชาติไทย, สืบค้นเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2568
https://www.senate.go.th/view/386/News/
https://www.royaloffice.th/30/10/2025/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87/
kritnop@siam.edu
|
